Wzorzec Chodskiego Psa
/według opisu Jana Findejsa w książce „Chodský pes”, wyd. Dona 1997 r./
- Charakterystyka ogólna
Chodski pies jest średniej wielkości psem typu pasterskiego z sylwetką o kształcie prostokątnym. Ma długą sierść z bogatym podszerstkiem, który czyni go wytrzymałym i odpornym na wpływy czynników atmosferycznych. Odznacza się harmonijną budową ciała. Wszystkie partie jego ciała są tak zharmonizowane, że w całości robi wrażenie ładnego i o zwartej budowie. Charakterystyczne dla rasy jest ustawienie i sposób noszenia krótkich uszu, elegancka linia długiej szyi i barków oraz bogactwo długiej sierści. Jego ruch jest lekki i swobodny. Odznacza się żywym charakterem bez oznak nerwowości. Jest przymilny w stosunku do członków rodziny, a zwłaszcza dzieci. W stosunku do obcych jest powściągliwy, jednakże w sytuacji zagrożenia swoich bliskich czy ich majątku potrafi być ostry i groźny.Jest doskonałym psem stróżującym, obrończym i towarzyszącym, który osiąga doskonałe wyniki w szkoleniu, również bardzo zaawansowanym. Jest obdarzony doskonałym nosem, pracę węchową wykonuje z lekkością i temperamentem. Dzięki idealnej średniej wielkości i dobrym posłuszeństwie można psa chodskiego używać jako przewodnika ociemniałych. Ponadto z uwagi na doskonałe zdolności węchowe może być z powodzeniem wykorzystywany w akcjach ratunkowych i przy poszukiwaniu ludzi w lawinach. Przejawia również predyspozycje do pilnowania stad oraz pracy w zaprzęgu.
- Istotne proporcje ciała
Idealne parametry osobnika dwuletniego:
Indeks formatu: długość korpusu stanowi 110 % wysokości w kłębie
Indeks wysokości: głębokość klatki piersiowej stanowi 49 % wysokości w kłębie
Indeks typu głowy: długość partii nosowej stanowi 46 % długości głowy
- Zachowanie i charakter
Pies z temperamentem, jednak bez nerwowych reakcji. Łatwo się uczy, uważny, posłuszny i łatwo podporządkowujący się. Jest niepozorny, niewymagający i wytrwały. Jego przymilność w stosunku do małych dzieci jest godna podziwu i sprawia, że jest lubianym członkiem rodziny. Nie jest bojaźliwy, jest opanowany i wyjątkowo czujny. Ma doskonałe zdolności węchowe.
- Głowa
- Część czaszkowa
Czaszka jest plaska i zwęża się stopniowo w kierunku oczu, ze środkiem zwężenia na wgłębieniu czołowym, które jest lekko zaznaczone. Tylny wyrostek jest wyczuwalny dotykiem, ale niezbyt widoczny. Część nosowa jest nieco krótsza niż mózgowa, jest od niej oddzielona ukośnym stopem. Stop nie jest ani zbyt ostry, ani zbyt mały. Łuki brwiowe są wyraźne, ale nie wystające. Policzki są suche, pokryte płaskimi mięśniami. Skóra części czaszkowej jest napięta i pokryta krótką, gęstą i gładką sierścią.
- Część nosowa
Grzbiet nosa jest prosty, prawie równoległy do linii stanowiącej przedłużenie górnej powierzchni mózgoczaszki. W kierunku nosa zwęża się klinowato.
- Kufa
Średniej wielkości, pełna, z czarną pigmentacją, nozdrza otwarte.
- Wargi
Mocne, suche, dobrze przylegające, ze zwartymi kącikami.
- Szczęki
Górna i dolna szczęka są proporcjonalne, silne i wydłużone, stopniowo zwężające się w kierunku kufy.
- Policzki
Gładkie, dobrze przylegające, nie obwisłe pod oczami.
- Zęby
Zdrowe, mocne, czysto białe, o regularnym rozstawieniu, zgryz nożycowy. Zęby trzonowe dokładnie się schodzą, siekacze dotykają się nawzajem. Uzębienie pełne.
- Oczy
Średniej wielkości, o kształcie migdałowym, lekko skośnie osadzone. Nie mogą być wypukłe ani zapadnięte. Są błyszczące, o wyrazie energicznym, ale przyjemnym, koloru ciemnobrązowego. Powieki dobrze przylegające.
- Uszy
Krótkie, wyprostowane, zwrócone ku przodowi, osadzone wysoko i blisko siebie. Mają kształt trójkątny, z szerszą podstawą, na czubkach spiczaste albo lekko zaokrąglone. Podstawa musi być na tyle szeroka, aby linia pionowa opuszczona z czubka małżowiny usznej ku ziemi dotykała kości policzkowej. Małżowiny uszne są pokryte dłuższą gęstą sierścią, która zwłaszcza u podstawy i na obrzeżach ucha tworzy pędzelki.
W całości głowa ma być proporcjonalnej wielkości, szlachetna. Nie może wyglądać masywnie ani zbyt delikatnie. Charakterystyczny, specyficzny wygląd głowy uwarunkowany jest właściwym osadzeniem i noszeniem uszu, ich wielkością, kształtem i okryciem długą sierścią.
- Szyja
Ładnie noszona i ukształtowana, nieco dłuższa, bardzo sprężysta. W kierunku barków nieco się rozszerza. Linia szyi tworzy z linią poziomą kąt 45 stopni. Szyja jest pokryta gęstą długą sierścią
- Tułów
- Klatka piersiowa
W przekroju ma kształt owalny, jej górny brzeg jest tępy, dolny lekko szpiczasty. Sięga do poziomu łokcia. Żebra są łagodnie wypukłe, ale nie beczkowate.
- Przedpiersie
Z przodu szersze, należycie umięśnione.
- Grzbiet
Prosty, mocny, niezbyt długi, w kłębie lekko podniesiony.
- Lędźwie
Krótkie, sprężyste, dobrze związane, stanowią kontynuację linii grzbietowej.
- Brzuch
Mocny, podciągnięty.
- Zad
Rozpoczyna się na tej samej wysokości co grzbiet, stopniowo opadając, bez wyraźnej linii podziału, zmierza ku ogonowi.
- Ogon
W stanie spoczynku i w ruchu jest swobodnie opuszczony, lekko zawinięty, w stanie podniecenia podniesiony do wysokości linii grzbietu. Pokryty bogatą sierścią, sięga do stawu skokowego. Niedopuszczalne jest sztuczne skracanie.Cała linia ciała od głowy do ogona składa się z kształtnych krzywizn.Długość korpusu ma być nieco większa niż wysokość w kłębie.
- Kończyny
- Kończyny przednie
Łopatka jest ułożona ukośnie a jej powierzchnia przylega do klatki piersiowej. Kość ramieniowa jest długa, a kąt jaki tworzy z łopatką jest zbliżony do 90 stopni. Łokieć skierowany prosto ku tyłowi, nie jest odstający ani wklęsły. Przedramię jest, patrząc z każdej strony, proste, z dobrze rozwiniętym umięśnieniem. Śródręcze jest mocne, długie i niezbyt strome. Tylną stronę przedramienia pokrywa dłuższa sierść.
- Kończyny tylne
Dobrze ukątowane w kolanie i w stawie skokowym. Są, patrząc z tyłu, proste. Udo jest mocne, wydatnie umięśnione. Podbicie mocne. Staw kolanowy i skokowy zaokrąglone. Tylną stronę uda pokrywa dłuższa sierść.
- Łapy
Średniej wielkości, o kształcie owalnym. Mają mocne, sprężyste poduszeczki oraz sklepione, zwarte palce z krótkimi, mocnymi pazurami. Poduszeczki i pazury są mocno pigmentowane.
- Ruch
Ruchem naturalnym jest niski kłus, z ruchem kończyn po przekątnej, przy zachowaniu niezmiennej linii grzbietu. Chód jest lekki, sprężysty, długi.
- Skóra
Napięta, w każdej części ciała dobrze przylegająca. Pigmentacja poduszeczek i pazurów jest czarna, widoczne na zewnątrz śluzówki mają ciemną pigmentację.
- Sierść
Oprócz części twarzowej głowy, czubków małżowin usznych i przedniej strony obu par kończyn, gdzie sierść jest krótka i gładka, ciało pokrywa błyszcząca, długa, gęsta, nieco sztywniejsza sierść. Długość sierści w granicach od 5 do 12 centymetrów. Powinna być prosta lub tylko lekko pofalowana, na szyi i klatce piersiowej lekko odstająca, gdzie indziej przylegająca. Dobrze rozwinięty podszerstek jest krótszy i miękki. Małżowiny uszne są bogato owłosione, u podstawy i na obrzeżach pędzelki. Szczególnie długa sierść występuje na karku, na grzbiecie oraz na tylnej stronie uda i podbicia, gdzie jest lekko powiewająca. Na ogonie sierść jest gęsta a na spodniej stronie długa, lekko powiewająca.
Ubarwienie sierści
Czarna, aż do metalicznie czarnej, z soczyście żółtymi znamionami typu „black and tan” /podpalanie/. Im znamiona są bardziej nasycone tym lepiej. Inne ubarwienie sierści niż czarne z podpalaniem jest niedopuszczalne.
Podpalanie występuje:
- na obrzeżach i wewnątrz ucha,
- nad oczami,
- na policzkach, skąd w sposób płynny przechodzi na podgardle, gdzie tworzy charakterystyczny półksiężyc,
- na przedpiersiu, ale znamiona na przedpiersiu nie łączą się ze znamionami na podgardlu,
- na tylnych kończynach: na wewnętrznej i tylnej stronie uda, od palców do poziomu stawu skokowego,
- wokół otworu odbytowego.
Ponadto podpalanie może występować na dolnej stronie klatki piersiowej, brzucha i ogona, może go brakować na tylnej stronie uda. Daje się pierwszeństwo podpalaniom występującym w opisanych wyżej miejscach, wyraźnie ograniczonym i mocno wybarwionym. Właściwe wybarwienie głowy tworzy maska.
- Wzrost i waga
- Wzrost
Wysokość w kłębie musi zawierać się w przedziale 51 do 56 cm u psa oraz 48 do 53 cm u suki.
- Waga
Zawiera się w przedziale 16 – 25 kg
Braki, wady, poważne wady (dyskwalifikujące)
Mogą pojawić się odchyłki od wzorca: drobne (braki), poważne (wady) i bardzo poważne (wady dyskwalifikujące).
12.1. Braki
- Wysokość w kłębie 1 cm pod lub powyżej ustalonej granicy, tzn. 50 – 57 cm u psa i 47 – 54 cm u suki,
- Mniej szlachetny wygląd,
- Chód drobiący,
- Zbyt wydatny stop albo odwrotnie brak stopu,
- Słabe szczęki,
- Niezbyt ciemne brązowe oko,
- Trochę dłuższe ucho, przy właściwym osadzeniu,
- Dłuższy lub zbyt krótki grzbiet,
- Miękkie śródręcze, strome śródręcze,
- Zbyt długi albo przeciwnie – zbyt krótki ogon, ogon zakręcający na bok, ogon zbyt mocno zawinięty,
- Krótsza sierść, sierść zbyt miękka,
- Mniej nasycone podpalanie (słomiano-żółte),
- Brak podpalania w jednym lub dwóch opisanych /we wzorcu/ miejscach,
- Podpalanie większe niż we wzorcu tylko na głowie lub tylko na przedpiersiu, ewentualnie i na głowie, i na przedpiersiu jednocześnie, jednak jego powierzchnia nie może w porównaniu do wzorca być ponad 25% większa na głowie lub ponad 50% większa na przedpiersiu.
- Wady
- Wysokość w kłębie o 2 do 3 cm pod lub nad ustaloną we wzorcu, : 49-48 cm, 58-59 cm u psa oraz 46-45 cm, 55-56 cm u suki,
- Ogólny wygląd zupełnie bez cech szlachetności,
- Mimochód,
- Grzbiet nosa garbaty albo odwrotnie – wklęsły,
- Oko wypukłe albo wpadnięte, jasnobrązowe oko,
- Ucho niewłaściwego kształtu, źle osadzone ucho, wątłe ucho,
- Krótka szyja,
- Klatka piersiowa beczkowata albo zbyt płaska,
- Łokcie odstające albo zbyt przylegające (postawa rozłożysta lub zwężona),
- Łopatka stromo ułożona,
- Grzbiet zapadnięty albo pałąkowaty,
- Słabe lędźwie,
- Stawy skokowe odstające albo zbyt wąsko rozstawione (postawa beczkowata lub krowiasta),
- Strome kątowanie kończyn tylnich,
- Zbyt mocne ukątowanie kończyn tylnich powodujące zbyt spadzistą linię grzbietu,
- Ogon zwinięty na poziomie grzbietu,
- Brak długiej sierści, sierść kędzierzawa lub poskręcana, brak podszerstka,
- Niewystarczające nasycenie podpalania (szare),
- Brak podpalań w więcej niż dwu ustalonych wzorcem miejscach, całkowity brak podpalania jest niedopuszczalny,
- Podpalania zbyt rozległe równocześnie na głowie i na przedpiersiu, ewentualnie tylko na głowie albo tylko na przedpiersiu, przy czym ich powierzchnia przekracza powierzchnię ustaloną wzorcem o ponad 25% na głowie albo o ponad 50% na przedpiersiu,
- Dodatkowe podpalania pojawiające się na innych miejscach niż opisane wzorcem.
- Wady dyskwalifikujące
- Wysokość w kłębie ponad 4 cm mniejsza lub ponad 4 cm większa od wzorca, tj. 47 cm i poniżej albo 60 cm i ponad u psa oraz 44 cm i mniej albo 57 cm i więcej u suki,
- Jakiekolwiek odstępstwa od zgryzu nożycowego: przodozgryz, tyłozgryz, zgryz kleszczowy,
- Brak jakiegokolwiek zęba (mniej niż 42),
- Okrągłe oko,
- Obwisłe, oklapnięte ucho,
- Sztucznie skrócony ogon,
- Inne zabarwienie sierści niż czarne z brązowo-żółtymi podpalaniami, białe znamiona,
- Białe znamiona, brak pigmentacji kufy, skóry czy śluzówek,
- Dyskwalifikowane muszą być egzemplarze bojaźliwe lub zbyt agresywne,
- Monorchizm i kryptorchizm.
Tłumaczył z języka czeskiego: Piotr Czarkowski